اوضاع سیاسی و اجتماعی کهگیلویه و بویراحمد در دوره های افشاریه و زندیه

در گوشه و کنار ایران، مناطق متعددی وجود دارد که ساکنان آن مناطق در دوره های مختلف تاریخی، در امور سیاسی و اجتماعلی نقش های گوناگون و مهمی داشته و توانسته اند تاثیرات قابل توجهی بر روند کلی امور کشور بر جیا گذارند، ولی متاسفانه به علل مختلف عملکرد این مردم از چشم محققات و مورخان دور مانده و یا اینکه به اختصار درباره آنها در منابع مطالبی آمده است. یکی از این مناطق کهگیلویه و بویر احمد می باشد.منطقه کهگیلویه و بویر احمد در ادوار مختلف تاریخ ایران از دوره باستان تا دوره های مختلف بعد از اسلام، نقش مهمی را در مسائل سیاسی و اجتماعی جامعه ایران داشته است. در دوره های افشاریه و زندیه نیز مردم این ناحیه در امور سیاسی و اجتماعی کشور نقشهای مهمی را ایفا نمودند. در دوره افشاریه محمدخان بلوچ حاکم منطقه مذکور علیه شاه افشار طغیان نمود، که نادرشاه افشار با مشکلات فراوان بعد از دو سال موفق به سرکوب وی شد. شورش محمدخان بلوچ تاثیرات بسیار مهم و زیاد در کشور داشت. جدای از شورش مردم و حاکم کهگیلویه و بویراحمد همراهی مردم منطقه ذکر شده با نادر اشه در لشکر کشیهای که به مناطق مختلف داشت، تاثیر بزرگی در پیروزیهای نادر داشت. در مسائل مختلف اجتماعی در عصر افشاریه نیز مدرم گهگیلویه به صورت ایلی و قبیله ای و طبقه دامدار و همچنین در سپاه نادر شاه نقش اجتماعی خود را ایفا نمودند.در دوره زندیه مردم کهگیلویه و بویرا حمد در آغاز حکومت کریم خان زند علیه وی شورش نموده که خان زند به سختی موفق به سرکوب آنها شد در اواسط حکومت وکیل نیز مجددا مردم کوچ نشینی منطقه لیراوی این ناحیه علیه کریم خان شورش نموده که خان زند با مشکلات فراوان این بار آنها را به بدترین شیوه سرکوب و تنبیه نمود. در دوره جانشین کریم خان زند به علت ضعف قدرت خوانین زند، روسای قبایل و عشایر کهگیلویه و روسای خود اطاعت نموده و از استقلال نسبی برخوردار بودند. در امور اجتماعی گروهها و طبقات مختلفی در جامعه ذکر شده وجود داشتند. به غیر از طبقه نظامیان که در ارتش زندیه فعالیت داشتند، طبقات صنعتگر، هنرمند، کشاورز، و دامدار نیز حضور داشتند. البته به غیر از شهرنشینان دو شهر بهبهان و دهدشت، بیشتر مردم کهگیلویه و بویراحمد زندگی ایلی و عشیره ای داشتند.